DeepSeek – Khi Trí Tuệ Nhân Tạo Trở Thành Tâm Điểm Của Lo Ngại Toàn Cầu

Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) đã mang đến những bước tiến vượt bậc cho nhiều lĩnh vực, nhưng đồng thời cũng kéo theo những mối lo ngại về bảo mật và quyền riêng tư dữ liệu. Mới đây, DeepSeek – mô hình AI đến từ Trung Quốc, đã trở thành tâm điểm của các tranh cãi quốc tế khi nhiều quốc gia liên tiếp đưa ra cảnh báo và hạn chế việc sử dụng công nghệ này.

Ngày 6/2, Nhật Bản chính thức trở thành quốc gia mới nhất cảnh báo các quan chức chính phủ về mức độ rủi ro của DeepSeek. Tokyo nhấn mạnh không sử dụng AI tạo sinh cho thông tin bảo mật, đồng thời kêu gọi thận trọng khi ứng dụng công nghệ này vào các hoạt động khác.

Không chỉ Nhật Bản, nhiều quốc gia như Mỹ, Hàn Quốc, Úc, Đài Loan, Ý, Pháp và Ireland cũng đã áp dụng biện pháp hạn chế đối với DeepSeek.

• Tại Mỹ, một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng đã đề xuất đạo luật cấm DeepSeek trên các thiết bị liên bang, tương tự như chính sách từng áp dụng với TikTok trước đây.
• Hàn Quốc có kế hoạch chặn quyền truy cập vào DeepSeek, đồng thời Bộ Thống nhất cũng xem xét đưa ra các biện pháp hạn chế bổ sung.
• Úc đã ban hành chỉ thị yêu cầu các cơ quan chính phủ gỡ bỏ toàn bộ sản phẩm, ứng dụng và dịch vụ liên quan đến DeepSeek khỏi hệ thống.
• Ý trở thành một trong những quốc gia đầu tiên cấm DeepSeek vào tháng 1/2024, tiếp theo đó là Đài Loan, nơi chính phủ đã hạn chế hoàn toàn việc sử dụng AI này trong các cơ quan công quyền.

Những lệnh cấm này chủ yếu xuất phát từ lo ngại về bảo mật dữ liệu, khi các quốc gia chưa thể xác định chính xác cách DeepSeek thu thập, lưu trữ và sử dụng thông tin cá nhân của người dùng.

Theo các chuyên gia, việc nhiều quốc gia đồng loạt siết chặt quản lý DeepSeek không chỉ phản ánh lo ngại về bảo mật, mà còn chịu ảnh hưởng từ các yếu tố địa chính trị.

Ông Kim Jong Hwa, giáo sư AI tại Đại học Cheju Halla (Hàn Quốc), cho rằng sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến thái độ của nhiều nước đối với DeepSeek. Tuy nhiên, xét về khía cạnh bảo mật, những biện pháp hạn chế này là hợp lý.

Nhà nghiên cứu Eddy Borges-Rey từ Đại học Northwestern (Qatar) nhận định:

“Các nền tảng AI lớn như Google, OpenAI hay Meta đều thu thập dữ liệu người dùng ở một mức độ nhất định. Tuy nhiên, vì chúng tuân theo luật bảo vệ quyền riêng tư của Mỹ và EU, nên mức độ minh bạch cao hơn. Trong khi đó, các nền tảng từ Trung Quốc như DeepSeek lại vấp phải sự nghi ngờ vì có thể chịu sự kiểm soát từ chính phủ nước này.”

Các chính phủ phương Tây lo ngại dữ liệu người dùng do DeepSeek thu thập có thể bị sử dụng cho mục đích gián điệp, thao túng dư luận hoặc giám sát.

Ông Stewart Baker, cựu quan chức Bộ An ninh nội địa Mỹ, cảnh báo rằng DeepSeek tiềm ẩn rủi ro còn lớn hơn TikTok vì người dùng thường chia sẻ các thông tin nhạy cảm với AI hơn so với mạng xã hội thông thường.

Bên cạnh vấn đề bảo mật, nhiều chuyên gia cũng nhận định rằng DeepSeek là lời cảnh tỉnh cho các công ty công nghệ phương Tây.

Bà Alicia García Herrero, chuyên gia kinh tế cấp cao, cho rằng sự xuất hiện của DeepSeek có thể đẩy cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung trong lĩnh vực AI lên một tầm cao mới, biến AI trở thành một vũ khí chiến lược trên mặt trận địa chính trị.

Nếu xu hướng này tiếp tục, thế giới có thể sẽ chứng kiến sự phân cực trong lĩnh vực AI, với hai hệ sinh thái công nghệ khác biệt:

• Một do Mỹ và đồng minh kiểm soát, tuân theo các tiêu chuẩn bảo vệ dữ liệu nghiêm ngặt.
• Một do Trung Quốc phát triển, với hệ thống luật pháp riêng biệt và mức độ giám sát cao.

DeepSeek có thể chỉ là bước khởi đầu của một làn sóng AI mới từ Trung Quốc, đặt ra thách thức lớn về bảo mật, chính trị và công nghệ. Khi AI ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực, việc đảm bảo sự minh bạch và an toàn dữ liệu sẽ trở thành yếu tố then chốt trong cuộc cạnh tranh công nghệ toàn cầu.

———————————–———————————–